خدمت مهندس احمد رضا طاهری اصل عضو هیات رئیسه شورای مرکزی نظام مهندسی ساختمان کشور،
رئیس کمیسیون انرژی،
استاندارد مصالح و محیط زیست شورای مرکزی نظام مهندسی ساختمان کشور،
و نایب رئیس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان رسیده ایم تا با فعالیت های انجام شده سازمان نظام مهندسی استان اصفهان آشنا شده و در خصوص دغدغه های ایشان گفتگویی داشته باشیم.
جناب مهندس ضمن سپاس از وقتی که در اختیار ما گذاشته شد، مخاطبین این شماره ما با توجه به نوع توزیع بیشتر فعالین حوزه تاسیسات مکانیکی می باشند شما تاسیسات را چگونه می بینید؟
با سلام ببینید از تاسیسات و بخصوص از تاسیسات مکانیکی صحبت می کنیم اصلا بحث ما این است، تاسیسات برای چه چیزی به وجود آمد؟ ما تاسیسات را به وجود آوردیم که شرایط آسایش را برای ما ایجاد بکند تاسیسات آمد که شرایط مطلوب برای سکونت افراد ایجاد کند یک جورایی تاسیسات آمد که در برابرتغییرات بد اقلیمی و شرایط نامساعد مقابله کند اما متاسفانه ما داریم تاسیسات را به نحوی استفاده می کنیم که خود تاسیسات عاملی مخرب و زمینه ساز شرایط نامساعد اقلیمی شده است و پایداری را به ناپایداری تبدیل کرده است، و تاسیسات خود دارد مخل زندگی مردم می شود به شکل نا آشکار، چرا می گویم به شکل نا آشکار دارد این اتفاق می افتد چون ما بعضا یا طراحانمان متاسفانه آن تجربه ی لازم را ندارند یا با سیستم های نوین آشنایی ندارند و یا اینکه اصلا طراحان ما محیط زیست و شرایط اقلیمی برایشان مهم نیست که بگوید آقا چه طرحی برای چه اقلیمی مناسب است.


نقش سازمان نظام مهندسی در اشتغال مهندسین چگونه است؟
من یک نکته ای را عرض کنم بر خلاف تصوری که اعضای نظام مهندسی دارند که سازمان نظام مهندسی باید برای اعضای خودش اشتغال ایجاد کند در قانون چنین چیزی وجود ندارد یعنی در قانون نظام مهندسی این نیامده که سازمان نظام مهندسی باید برای اعضای خودش تولید شغل کند فقط آمده که تنسیق امور کند، دفاع از حیثیت اجتماعی آنها انجام بدهد؛خدمت شما عرض کنم آمده که در بحث آموزش آنها و ارتقای شأن مهندسین کار کند یا باز اگر ما بخواهیم قانون را به طور کلی بازبینی بکنیم در ماده 15 که وظایف هیأت مدیره را تعیین می کند باز همان ارتقای دانش فنی و کیفیت کار شاغلان در بخش ساختمان ، برنامه ریزی به منظور رشد و اعطای حرفه ای مهندسان ، کمک به ارتقای کیفیت طرح های ساختمانی ، ارائه خدمات کارشناسی و مباحثی که می شود گفت تنظیم روابط بین صاحبان حرفه ی مهندسی می باشد پس جایی را ما نمی بینیم که اشتغال بخواهد ایجاد کند اما باید سازمان نظام مهندسی شرایطی را ایجاد بکند و بتواند آنقدر از لحاظ حرفه ای اعضای خودش را بالا ببرد و حرفه مندشان بکند و بتواند آن قدر اعضای خودش را در زمینه ی رشته ی خودشان توانمند بکند که سایر ارگان ها یا خود عموم مردم به سمت مهندسین بیایند و بخواهند از حرفه ی آنها استفاده کنند این وظیفه ی نظام مهندسی است که باید انجام بدهد به اضافه ی اینکه باید نظام مهندسی در همان بحث تنسیق امور که وارد می شود برود دنبال اینکه کجاها می تواند مهندسین را وارد یک عرصه ی خاص کند به عنوان مثال الان بحران ما توی جامعه بحران کم آبی است نظام مهندسی وظیفه اش این است که آیا ببیند می تواند در این بحث بحران کم آبی وارد بشود و کجا مهندسین حوزه ی نظام مهندسی می توانند دراین قضیه کمک کنند به دولت ، کمک کنند به مردم و به همین صورت . پس این جایی هست که می تواند نظام مهندسی وارد بشود تو بحث تولید و اشتغال یا اینکه مثلا الان بحران محیط زیست را داریم کجا می توانیم مهندسین ما وارد بشوند و کجاها میتوانند جواب گو باشند به نیاز های مردم و نکته ی مهم این است که ما چقدر مهندسین مان را تربیتشان کنیم ، آموزششان بدهیم ،ارتقا شان بدهیم در زمینه ی محیط زیست ،چقدر آموزششان بدهیم در زمینه ی بحث کم آبی که اینها بتوانند جواب گوی نیاز های جامعه باشند این جا می تواند نظام مهندسی وارد بشود .
آمار مهندسین عضو وهمچنین فعالین حوزه تاسیسات را بفرمایید
سازمان نظام مهندسی استان اصفهان تقریبا 31 تا 32 هزار نفر عضو دارد که از این بین حدودا5200 نفر تاسیسات مکانیکی،و 7500 نفر در تاسیسات الکتریکی فعال هستند.از بین مهندسین تاسیسات مکانیکی2300 نفر بدون پروانه و نزدیک به 2900 نفر دارای پروانه هستند و از بین 2900 نفر پروانه دار حدود 1500 نفر پایه سه، نزدیک 700 نفر پایه دو، 600نفربه عنوان پایه یک تاسیسات در حال فعالیت در استان می باشند .در بخش تاسیسات الکتریکی حدود 4800 نفر بدون پروانه 1500 نفر پایه سه، 600 نفر پایه دو ، نزدیک 500 نفر پایه یک هستند.
در جهت ارتقاء دانش مهندسین خصوصا تاسیسات چه فعالیتی این سازمان انجام داده است ؟
ما یک سری آموزش ها و کلاس های روتین ارتقای پایه داریم که اینها به صورت کلاس های روتین هست یکسری کلاس های مشاوره ای بوده که سازمان تقریبا هفته ای دو روز در زمینه ی بحث های انرژی برگزار می کرد. یک سری دوره هایی هم هست که بعضا کمیته ی آموزش و کمیسیون آموزش سازمان برنامه ریزی می کند و حتی واحد آموزش سازمان مثل دوره های نرم افزاری دوره هایی که خدمتون عرض کنم که نحوه ی صحیح اجرای دانستنی های خدمات مهندسی ،این دوره ها یی بوده است که فراخور زمان برگزار شده اما یک برنامه ی دیگری را داریم دنبال می کنیم که یک مرکز آموزش مهندسی داشته باشیم. یک ساختمانی داریم که در چهارباغ بالامی باشد و سالها است این ساختمان یک جورایی خاک خورده این ساختمان را قصد داریم به یاری خدا اگه مشکلی پیش نیاید به عنوان مرکز تخصصی آموزش مهندسین قرار دهیم. دراین مرکز هم بتوانیم یک کتاب خانه و یک کتاب فروشی مستقل داشته باشیم برای مهندسین که بتواند کتاب های مورد نیازشان را تهیه کنند برای هر هفت رشته مان و حتی تاسیسات که دیگر اصلش هست و همین که بتوانیم دوره های نرم افزاری و دوره های تجربی و حرفه ای را آنجا برگزار کنیم ، انشالله اگر این مرکز را بتوانیم ما راه اندازی کنیم تا پایان دوره که هستیم یکی از خدماتی است که در جهت آموزش برای مهندسین در نظر داریم .
دررابطه با بحث آموزش آیا تعاملی هم با سازمان آموزش فنی حرفه ای داشته اید؟
بله ما با سازمان فنی حرفه ای یک تفاهم نامه ای فکرکنم 3 یا 4 ساله پیش امضا کردیم که توی زمینه های مختلف باهم همکاری داشته باشیم اولین نوع همکاری ما هم در مبحث یک دوره ی آموزشی مدیریت ممیزی انرژی بود که نزدیک 70 ساعت بود که از امکانات مرکز آموزش فنی حرفه ای استفاده کردیم و دوستان ما در مرکز فنی و حرفه ای دوره دیدند و قراراست با شرکت در آزمون این دوره که در حال هماهنگی نهایی هستیم گواهی نامه ی ممیزی انرژی از سازمان آموزش فنی حرفه ای به این عزیزان داده شود . بحث دیگه ای که با فنی حرفه ای داریم باز می کنیم و از دغدغه ها و دل نگرانی من می باشد که انشالله حل شود دوتا تفاهم نامه است که در دست اقدام داریم ، مورد اول تفاهم نامه پنج جانبه است درخصوص ارتقا و سازمان دهی مجریان لوله كش گاز،لوله كش آب و فاضلاب و نصابان وسايل بهداشتى و نصاب و تعميركاران وسایل گاز سوز می باشد .طرف های این تفاهم نامه ادارکل آموزش فنی حرفه ای استان،اداره کل راه و شهرسازی ،اداره کل صنعت معدن تجارت ،شرکت گاز و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان می باشد با امضا این تفاهم قرار است در جهت ساماندهی و داشتن مهارت های لازم مجریان و نصابان تاسیسات گاز رسانی یک بسته آموزشی تعریف شود شامل تعدادی از استاندارد های موجود فنی و حرفه ای و یک سری دوره هم از طرف نظام مهندسی تعریف خواهد شد.این دوره ها در مراکز آموزش فنی و حرفه ای و یا آموزشگاه های تحت پوشش به متقاضیان آموزش داده خواهد شد این عزیزان باید در یک آزمون شرکت و گواهی دریافت کنند که مطابق با ماده 4 نظام مهندسی می باشد.ازاین پس این افراد شناسه دار خواهند شد و زمانی که ناظر ساختمان به عنوان نظارت بالای سر یک ساختمان می رود اگر شخص مجری شناسه نداشته باشد حق اجرای تاسیسات گاز رسانی را ندارد.
و اما تفاهم نامه دوم که باز یک تفاهم نامه پنج جانبه خواهد بود با طرف های اداره کل راه و شهرسازی،اداره کل صنعت معدن تجارت ،اداره کل آموزش فنی و حرفه ای شرکت آبفا ( آب و فاضلاب) وسازمان نظام مهندسی که عرض کردم این تفاهم نامه برای تاسیسات کاران می باشد که هرکسی صبح موتورش را سوار نشود و برود به عنوان تاسیسات کار درخیابان که آقا من کار تاسیساتی انجام میدهم، اینها باز دوره هایی از طرف فنی حرفه ای خواهند دید ویک سری دوره را هم ما به ایشان معرفی خواهیم کرد .این افراد بعد از اینکه این دوره ها را با موفقیت گذراندند شناسه دار خواهند شد و ناظرین ساختمان هم تنها حق کار تاسیسات را به این افراد می دهند امیدوارم همتی درمشارکت کنندگان این تفاهم نامه ها به وجود آید و باعث شود بزودی به این اتفاق میمون رخ دهد.

جناب مهندس از محاسنی که شکل گیری تفاهم نامه ها و شناسه دار شدن مجریان تاسیسات آب و گاز می تواند داشته باشد بیشتر برایمان توضیح دهید.

ببینید یکی از ضعف های بزرگی که در تاسیسات وجود دارد که نه در استان بلکه کل ایران داریم این است که صحیح اجرا نمی شود. شاید طراح ما بهترین طرح تاسیسات را پیاده سازی کند شاید ناظر ما نظارت خیلی خوبی هم سعی کند انجام بدهد توی نظارت های مرحله ای که می رود نظارت خوبی انجام بدهد ولی مشکل ما این است که آن مجری کسی که دارد کار را انجام می دهد یا سواد کافی ندارد یا تجربه ی کافی را ندارد یا تخصص آن زمینه ی کاری را ندارد و صرفا به دلیل اینکه کار را می خواهد گرفته وانجام دهد و حالا یک تامین معاشی بکند می آید و قرار دادی با کارفرما می بندد حالا این قرار داد می تواند به سرانجام برسد و کاررا تحویل بدهد آن هم باز با چه کیفیتی مشخص نیست یا اینکه اصلا آن کار به سرانجام نمی رسد و بعضا در ساختمان های ما، مالک یا پیمان کار ساخت مداوم دارد مجریان تاسیسات راعوض می کند بدلیل اینکه مثلا یک سیستمی قرار بوده است مطابق طراحی اجرا بشود یا مجری آن سیستم را انجام نخواهد داد چون خودش تخصص لازم را ندارد یا اینکه به شکل صحیح انجام نمی شود. مشکل بزرگی که در این میان است این هست که تاسیسات کار چون تخصص لازم را در خصوص سیستم های جدید ندارد و چون مهارت کاربا سیستم جدید را نمی داند اگر یک طرح نو را طراح تاسیسات طراحی کرده باشد مجری به دلیل عدم اشنایی و تخصص با آن طرح نو و با آن تجهیزات نو مخالفت می کند چرا؟ چون خود بلد نیست اجرا کند لذا مجری هم خود و هم طراح را زیر سئوال می برد و بدتر هم سیستم های نوین را دارد کنار می گذارد و این یکی از بزرگترین معضلاتی است که ما توی تاسیسات داریم.
که اگر ما این دو تا تفاهم نامه را که من گله مندم که این را می گویم که حتما این را بنویسید گله مندم و گله مندم از اداره کل راه و شهرسازی و گله مندم از سیستم نظام مهندسی خودمان که در به سرانجام رسیدن وامضا این تفاهم نامه دارند سهل انگاری می کنند و نگذاشتنداین تفاهم نامه به اجرا برسد اگر این تفاهم نامه ها سرانجام پیدا کند و انجام بشود یعنی انعقاد بشود یکی از بزرگ ترین معضلات این شهر برطرف می شود که هم در حمایت ازمهندسین می باشد هم در حمایت از پیمان کاران و مجریانی می باشد که حرفه مند و دارای تخصص می باشند. این بزرگ ترین معضل بنظر من توی شهر ما که هرچقدرم ما تلاش کردیم 2 ساله برای این کار کردیم ولی متاسفانه نمی دنم چرا دوستان ما پا پیش نمی گزارند.
روش های نوین در تاسیسات استان ما به چه میزان کاربرد دارد؟
اگر ما بخواهیم یک تاسیسات با کیفیت و مناسب در ساختمان هایمان داشته باشیم لازم است که بیاییم یک طرح تاسیسات که مناسب با اقلیم منطقه مان باشد، مطابق با شرایط آب و هوای منطقه مان باشد بکار گیریم.برای این کار باید ارتباط بین طراحی معماری و تاسیسات مکانیکی خیلی نزدیک شود یکی ازدغدغه های بزرگی که ما در نظام مهندسی داریم این است که دوستان ما توی طراحی کار تیمی نمی کنند - گروهی کار نمی کنند - معمار برای خودش جداگانه کار میکند بعد مکانیک برای خودش جداگانه طراحی می کند برق نیزهمین طور ، سازه هم به همین شکل در صورتی که همین جدا طراحی کردن ها باعث می شود که تاسیسات مکانیک بیاید ببیند که جایی برای موتور خانه ندارد، جایی برای پکیج ندارد، جایی برای کولر آبی ندارد، یا سیستم های دیگر .
وقتی می بیند جایی برای کولر آبیش ندارد مجبوراست برود به سمت اسپلیت ،در صورتی که شاید با اقلیم ما الان همخوانی نداشته باشد. بنابراین یکی از دغدغه های ما این است که متاسفانه طراحان ما گروهی کار نمی کنند مستقل و منفصل کار می کنند و این منفصل کار کردن شان باعث میشود یک طرح هایی بیاید که ما حتی توی نمای معمارها ببینیم که یک دفعه پکیج یا می شود بگویم کندانسور سیستم های تاسیسات اسپلیت اینها روی دیوار و نماها به کار رفته یا پکیج هایی را ببینیم که توی تراس ها استفاده میشود و مشکلات خاص خودش را دارد یا کولر های آبی را ببینیم که تراس یک خانه را گرفته بدلیل اینکه جایی را به عنوان اتاق کولر ندیده اند یا مهمتر از آن ما ساختمان هایی را توی این شهر داریم و توی شهرهای بزرگمان داریم که صد واحد دویست واحد هستند و متاسفانه موتور خانه ی مرکزی ندارند و رفته اند به سمت پکیج و این بزرگترین معضل هست همان چیزی که عرض کردم که تاسیسات در برابر اقلیم می ایستد ، تاسیسات می آید مقابله میکند با طبیعت همین که می آید تاسیسات بجای اینکه یک موتور خانه مرکزی با کمترین آلودگی را داشته باشد می آید در یک ساختمان مثلا 200 تا پکیج یا 200 بمب حرارتی توی ساختمان می گذاریم که این می تواند یکی از معضلات بزرگ ما باشد . آخرین نکته ای که میخوام عرض کنم درباره ی سیستم های گرمایشی سرمایشی و تهویه مطبوع ما نباید فقط امکانات مالی مالک را ببینیم یا سازنده را در نظر بگیریم بلکه باید حقوق بهره بردار را ببینیم و رعایت حقوق بهربردار را بکنیم . من به عنوان سازنده دوست دارم ساختمانم با کمترین هزینه ساخته بشود دوست دارم پکیج کمترین هزینه را داشته باشد اما آیا آسایش و حقوق بهره بردار را در آینده رعایت کرده ام ؟ این نکته که طراحان ماباید به این مساله به شکل دقیق نگاه کنند ، ناظرین ما هم توی نظارت هایشان حقوق بهره بردار را رعایت کنند و همچنین رعایت مباحث پایداری و توسعه ی پایدار را حتما در نظر بگیرند.
جناب مهندس صنعتی سازی چه وضعیتی دارد؟
ببینید در بحث صنعتی سازی متاسفانه ضعف های زیادی وجود دارد و به جز معدود شرکت هایی که دارای تشکیلاتی نظیر واحدهای مجزا برای طراحی و نظارت هستند و دارای تجهیزات لازم جهت ساخت و ساز می باشند، سایر سازندگان که قسمت عمده ساخت و ساز شهر را به عهده دارند فاقد صلاحیتها و تجهیزات لازم در زمینه صنعتی سازی ساختمان می باشند هرچند که در قانون مجری ذیصلاح پیش بینی شده و اگر مجری ذیصلاح مطابق قانون اجرا می شد مسلما در طول زمان کاری خود نسبت به ارتقا دانش فنی و توانمند سازی سیستمی و تجهیزاتی خود قطعا تلاش می نمود.به طور مثال در فرایند صنعتی سازی ساده ترین نرم افزار و سیستم اجرایی آن بهره گیری از شبکه اطلاع رسانی ساختمان BIM می باشد که اندک سازندگان ما نسبت به این سیستم آشنایی دارند تا برسد به اینکه اجرا نمایند.
شما به عنوان رئیس کمیته فنی و پژوهشی گاز نظام مهندسی اصفهان و همچنین نماینده مکانیک هیات مدیره چه اقدامات شاخصی را انجام داده اید؟
از مهمترین اقدامات انجام شده به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱-افزایش تعرفه بازرسی گاز که این تعرفه چند سالی افزایش پیدا نکرده بود
۲- پیگیری کاهش درصد بالاسری سازمان از حق الزحمه بازرسی گاز
۳- پیگیری تفاهم نامه بازرسی آبفا که این مورد نیز به اتمام رسیده و می تواند اجرایی شود و تنها در تصویب تعرفه گیر کرده ایم
۴- حذف فرم های آتش نشانی که معضلاتی برای مهندسین مکانیک ایجاد کرده بود با توافقات صورت گرفته با سازمان آتش نشانی
۵- برگزاری جلسات مکرر با شرکت شهرک های صنعتی برای حضور مهندسین مکانیک و همچنین مهندسین برق و معماری در پروژه های سوله های شهرک های صنعتی که به زودی اجرایی خواهد شد.
۶- پیگیری حضور مهندسین مکانیک در پروژه های ساختمانی گروه الف در کل استان
۷- پیگیری حضور مهندسین ناظر گاز سازمان نظام مهندسی جهت بازرسی گاز پروژه های صنعتی که به زودی اجرایی خواهد شد
۸- مباحث بسیار زیاد دیگری در دست اقدام می باشد نظیر اجرایی شدن مبحث ۲۲ در زمینه تاسیسات مکانیکی و گازرسانی، طرح ممیزی انرژی و ...
۹- در خود سازمان نیز فعالیتهای مختلفی انجام شده و در شرف انجام است همانند ارتقای سیستم انفورماتیک و روان سازی سیستم اداری، حضور مهندسین مکانیک در مباحث کارشناسی ماده ۲۷ وارتقای مباحث اموزشی و دوره ها، تهیه دفترچه وحدت رویه و ...
حرف و گله آخر
گله آخر من در خصوص طرح ملی ارتقا کارآیی موتورخانه هاست که مقرر بود در اصفهان به اجرا آید. طرح معاینه فنی پنج هزار موتور خانه ی دولتی-عمومی استان اصفهان را که ما 2یا 3 سال تلاش کردیم و آوردیم داخل استان اصفهان، یعنی 3 سال تلاش کردیم– یعنی بنده و همکارانم شبانه روزی برای این موضوع وقت گذاشتیم– 400 نفر از اعضای سازمان نظام مهندسی را آموزش دادیم، چندین دوره به عنوان دوره های ممیزی انرژی و معاینه فنی موتور خانه ها طی کردند. تفاهم نامه ای را مجددا (غیر از تفاهم نامه کشوری) با سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور، استانداری استان اصفهان، شرکت گاز استان اصفهان، اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان نوشتیم که تقریبا همین 3 یا 4ماه پیش بود، بعد از آن قرار شد توی اصفهان این طرح به عنوان پایلوت کلید بخورد، متاسفانه در این تفاهم نامه ما یک جا گیر کرده ایم و آن هم این بود که قرار شد تعرفه خدمات مهندسین ما در هیات چهارنفره ی استان مصوب بشود که هزینه ی این ممیزی مشخص گردد. چهارماه است که باید این طرح اجرا می شد، همه ی زیر ساخت ها هم چیده شده است و ما آمادگی داریم و باز متاسفانه برخی از دوستان ما باعث کند شدن اجرای این طرح بزرگ ملی شده اند، طرحی که میتواند پایلوت در اصفهان استارت بخورد و در کل کشور اجرایی شود و به عنوان یک طرح ملی 600 هزار موتور خانه را شامل شود. این طرح جلویش گرفته شده است و من از تریبون شما می خواهم که این را منعکس کند که شاید دوستان ما از کسانی دیگر مطالبه کنند و بگویند چرا این طرح ملی اجرا نمی شود؟؟؟
در پایان از شما و سایر دوستانتان در ماهنامه بازار فنی و حرفه ای تشکر کرده و آرزوی توفیق می کنم.